Бидний ганцаардлын учир шалтгаан ба хэрхэн даван туулах вэ?
04/14/2025
АНУ-ын эрүүл мэндийн ерөнхий хянан шалгагч Вивек Мурти 2023 оны хавар ганцаардлыг “тахал” гэж зарласан нь ихээхэн анхаарал татсан. Мурти нь энэ асуудлыг нийгмийн эрүүл мэндийн ноцтой эрсдэл гэж тайлбарлахдаа ганцаардал нь "зүгээр нэг муу мэдрэмж" биш, хүн болон нийгмийн хувьд томоохон аюул занал учруулж байгааг онцолсон.
Өнгөрсөн дөрвөн жилийн хугацаанд Харвардын Их Сургуулийн Боловсролын Сургалтын Хөтөлбөрийн Making Caring Common (MCC) төсөл нь ганцаардлын үндсэн шалтгаануудыг судалсаар ирсэн бөгөөд энэ оны тавдугаар сард тэд YouGov компанитай хамтран АНУ-ын иргэдийн дунд үндэсний судалгаа явуулсан юм. Энэхүү судалгаагаар АНУ-ын иргэд ганцаардлыг хэрхэн хүлээж авч байгаа болон тэд ямар шийдлүүдийг хэрэгжүүлж байгааг тодруулахыг зорьжээ.
Энд MCC-ийн шинэ тайлан болох Loneliness in America: Just the Tip of the Iceberg хэмээх нийтлэлд багтсан судалгааны зарим гол санаануудыг танилцуулж байна.
Хэн ганцаарддаг вэ?
Судалгаагаар насанд хүрсэн хүмүүсийн 21% нь ноцтой ганцаардлын мэдрэмжтэй гэдгээ илэрхийлсэн байна.
Насны бүлэг:
- 30-44 насныхан хамгийн ганцаарддаг бүлэг байсан — энэ насны бүлгийн 29% нь “ихэвчлэн” эсвэл “дандаа” ганцаарддаг гэдгээ хэлсэн.
- 18-29 насныхан — ганцаардлын түвшин 24% байсан.
- 45-64 насныхан — ганцаардлын түвшин 20% байв.
- 65 ба түүнээс дээш насныхан хамгийн бага түвшинд — 10% нь ганцаарддаг гэж мэдэгдсэн.
Үндэс угсаа болон хүйсийн ялгаа
Хүйсийн хувьд мэдэгдэхүйц ялгаа байгаагүй — эрэгтэй, эмэгтэй хүмүүс хоёулангийнх нь ганцаардлын түвшин төстэй байсан. Мөн улс төрийн үзэл бодол, үндэс угсаа эсвэл арьс өнгөөр ялгаатай байсан хүмүүсийн дунд ч ганцаардлын түвшинд томоохон ялгаа байхгүй байв.
Орлогын түвшин болон боловсрол
Орлогын түвшний хувьд мэдэгдэхүйц ялгаа байв, харин боловсролын түвшинд ялгаа байхгүй байв.
- $30,000-аас бага орлоготой хүмүүс хамгийн их ганцаарддаг — энэ бүлгийн 29% нь ганцаарддаг гэж мэдэгдсэн.
- $50,000-100,000 орлоготой хүмүүсийн ганцаардлын түвшин 19% байсан.
- $100,000-аас илүү орлоготой хүмүүсийн ганцаардлын түвшин 18% байсан.
Ганцаардал хэрхэн мэдрэгддэг вэ?
Муртигийн хэлснээр ганцаардал гэдэг нь сэтгэл санааны өвдөлт бөгөөд хүмүүсийн хүсэж байгаа болон бодитой амьдралын хоорондох ялгаа эсвэл хангагдаагүй хэрэгцээний улмаас үүссэн мэдрэмж.”
MCC-ийн тайлан нь нийгмийн тусгаарлалт болон ганцаардал ялгаатай гэдгийг тайлбарлаж өгсөн. Жишээлбэл, судалгааны нэг оролцогч олон гэр бүлийн гишүүдтэй байсан ч тэдэнд үнэлэгддэггүй учир ганцаарддаг гэж хэлсэн. Өөр нэг хүн бусдад хэрэгтэй байгаа учраас л тэднээр хүрээлэгддэг гэж хэлжээ.
Түүнчлэн судалгаанд оролцогчид "экзистенциал ганцаардал" буюу “бусдаас эсвэл дэлхий ертөнцөөс бүрэн тусгаарлагдсан мэдрэмж” гэдэг үзэл санааг танилцуулсан. Ганцаардсан хүмүүсийн дунд:
- 65% нь “бусдаас эсвэл дэлхий ертөнцөөс үндсэндээ тусгаарлагдсан” гэж хариулсан.
- 57% нь “өөрийн бодит төрхийг бусадтай хуваалцах боломжгүй” гэж хариулсан.
Америкийн ганцаардлын гол шалтгаанууд:
Судалгаанд оролцогчдоос гарсан гол шалтгаанууд:
- Технологи: Судалгаанд оролцогчдын 73% нь технологийг Америкт ганцаардлын томоохон шалтгаан гэж хариулсан.
- Гэр бүлийнхэнтэйгээ өнгөрүүлэх цаг гаргахгүй байх: 66% нь энэ асуудлыг Америкт ганцаардлын шалтгаан гэж дүгнэсэн.
- Хүмүүсийн хэт их ажиллах, завгүй, ядрах: 62% нь энэ асуудлыг гол шалтгаан гэж үзсэн.
- Сэтгэл санааны асуудлаас үүдэн бусадтай харилцаагаа муутгах: 60% нь энэ асуудлыг чухал асуудал гэж үзсэн.
- Маш бие даасан нийгэмд амьдрах: 58% нь энэ нь Америкийн ганцаардлын асуудлын шалтгаан гэж нэрлэсэн.
- Шашин эсвэл сүнслэг амьдрал байхгүй, зөвхөн өөрийн мэдрэмж дээр төвлөрөх: Энэ нь 50% орчим судалгаанд оролцогчдын сонгосон ганцаардлын шалтгаанууд байв.
Ганцаардлыг шийдвэрлэхэд Америкчууд ямар арга хэмжээ авахыг санал болгож байна вэ?
Судалгаанд оролцогчдын дор хаяж гуравны хоёроос илүү хувь нь ганцаардлыг шийдвэрлэхэд дараах шийдлүүдийг онцолсон:
- Гэр бүл эсвэл найз нөхдөдөө хандах
- Өөрийгөө хайрлаж сурах
- Бусдыг илүү өршөөж сурах
- Бусдад туслах арга замыг олох
Бусад шийдлүүд
Судалгаанд оролцогчдын гуравны хоёроос илүү хувь нь өөрсдийн амьдралдаа “илүү олон үйл ажиллагаа, хөгжилтэй нийгмийн үйл явдлууд” хэрэгтэй гэж хэлсэн бөгөөд “иргэдийн оролцоог төвлөрүүлсэн, илүү нээлттэй нийтийн орон зай, ногоон талбай, тоглоомын талбайн зэрэг газрууд”-ыг хүсч байсан.